Odczulanie polega na podawaniu coraz wyższych dawek alergenu, na który uczulony jest pacjent, w celu zmniejszenia uwrażliwienia organizmu.
Tak, odczulanie i immunoterapia alergenowa to terminy stosowane wymiennie.
Odczulanie składa się z dwóch etapów:
Zazwyczaj lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, który podejrzewa u pacjenta chorobę alergiczną, kieruje go na konsultację do lekarza alergologa. To w gabinecie alergologicznym po przeprowadzeniu badań diagnostycznych i zbadaniu stanu pacjenta zapada decyzja o odczulaniu. W kolejnych etapach leczenia to lekarz alergolog nadzoruje jego przebieg.
Odczulanie na ogół:
Odczulanie zazwyczaj prowadzi do wyraźnej i trwałej poprawy jakości życia.
Odczulanie jest prowadzone w przypadku:
Obecnie znane są dwie metody odczulania:
Skrót SLIT oznacza metodę podjęzykową odczulania. Skrót pochodzi od angielskiego terminu: sublingual immunotherapy.
Metodą podjęzykową można odczulać zarówno dorosłych, jak i dzieci (powyżej 5. roku życia).
Metoda podjęzykowa odczulania posiada wysoki profil bezpieczeństwa i jest dobrze tolerowana zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Niemniej jednak, podobnie jak każda szczepionka, również szczepionka stosowana podjęzykowo może spowodować działania niepożądane.
Nie. W ciągu dnia dawkę kropli lub tabletkę nanosi się na błonę śluzową pod językiem. Szczepionkę należy przetrzymać w tym miejscu przez 2 minuty i następnie połknąć.
Przed otwarciem, szczepionkę w postaci kropli należy przechowywać w lodówce w temperaturze 2-8°C. Po otwarciu, w trakcie stosowania, fiolka ze szczepionką może być przechowywana przez miesiąc poza lodówką, w temperaturze do 25°C. Szczepionka w postaci tabletek może być przechowywana w temperaturze pokojowej.
Odczulanie można rozpocząć już u dzieci powyżej 5. roku życia, po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Immunoterapia podjęzykowa to wygodna metoda odczulania, która ze względu na wysoki profil bezpieczeństwa może być wykonywana samodzielnie przez pacjenta w domu. Polega ona na przyjmowaniu kropli lub tabletek podjęzykowo, co eliminuje konieczność częstego wykonywania zastrzyków.
Metoda podjęzykowa jest adresowana do wszystkich osób, którym lekarz zalecił odczulanie.
W przypadku alergenów całorocznych (np. roztocze kurzu domowego) leczenie musi być kontynuowane przez cały rok. W przypadku alergii sezonowej (na pyłki traw, drzew, chwastów) odczulanie podjęzykowe nie musi trwać cały rok, może być prowadzone sezonowo, kilka miesięcy w roku.
Proces odczulania trwa przeciętnie od 3 do 5 lat.
Efekty odczulania można zauważyć już po pierwszym roku lub sezonie stosowania szczepionki.
Krople i tabletki to dostępne w Polsce dwie formy szczepionek podjęzykowych. Krople nanosi się pod język przy użyciu dozownika (pompki). Dozownik umożliwia łatwe i precyzyjne odmierzenie dawki szczepionki oraz umieszczenie jej we właściwym miejscu. Tabletkę po wyjęciu z blistra wkłada się bezpośrednio pod język. Jest to aktualnie najnowocześniejsza forma odczulania.
Przykładową listę gabinetów, w których można zasięgnąć informacji na temat odczulania podjęzykowego, można znaleźć tutaj.
Biorąc pod uwagę tylko koszt zakupu szczepionki odczulanie podskórne jest tańsze niż odczulanie podjęzykowe (szczepionka w kroplach kosztuje ok. 270zł za opakowanie, w tabletkach ok. 400zł). Szczepionki podjęzykowe nie są refundowane przez państwo. Jeżeli jednak policzy się koszty związane z regularnymi dojazdami do gabinetu alergologicznego na szczepienia podskórne, nieobecnością w pracy lub szkole, czasem spędzonym w gabinecie lekarskim to może okazać się, że koszty odczulania podskórnego i podjęzykowego są porównywalne.
Nie, nie ma górnej granicy wieku dla pacjentów chcących się odczulać. Odczulani mogą być pacjenci nawet w podeszłym wieku.
Nie, obie metody charakteryzują się wysoka skutecznością. W przypadku metody podjęzykowej występuje mniej działań niepożądanych - jest ona bezpieczniejsza.
Odczulanie metodą podskórną polega na podawaniu szczepionki w formie zastrzyku. Zastrzyki nie są bolesne, ale po wstrzyknięciu może pojawiać się reakcja miejscowa. Niekiedy odczyn może być dość duży, bardzo rzadko mogą też wystąpić niekorzystne reakcje ogólne o różnym stopniu nasilenia (świąd skóry, pokrzywka, zaostrzenie astmy, zasłabnięcie, wstrząs anafilaktyczny). Lekarz jest na to przygotowany i umie je opanować.